ماهیت هجای مصحف در سده‌های نخست اسلامی

author

Abstract:

گزارش‌های موجود در قدیمی‌ترین کتاب‌های تألیف شده در خصوص هِجای مصاحف (همچون کتاب المُقنِع ابوعمرو الدانی)، کاربرد شیوه‌های املای متفاوت یک واژه خاص در مواضع معینی از متن قرآن را امری قاعده‌مند و ثابت در جای‌جای مصحف معرفی می‌کنند؛ به‌گونه‌ای که به نظر می‌رسد هنگام کتابت متن قرآن باید از آن قواعد پیروی کرد. اما تطبیق بسیاری از گزارشات با شواهد متعددی از کهن‌ترین نسخه‌های قرآنی به‌جا مانده از سه قرن نخست اسلامی، گزارش‌های موجود در این کتاب‌ها را نقض کرده و نشان می‌دهد که کاتبان نخستین مصاحف قرآن در چگونگی املای برخی از کلمات قرآن هم‌داستان نبوده‌اند. از سوی دیگر، مطالعه قواعد نگارش در نقوش و مکتوبات جاهلی سده نخست پس از اسلام نشان می‌دهد که کتابت مصحف در مواردی همچون اعجامِ گاه‌به‌گاه برخی حروف همسان‌نوشت، حذف یا اثبات الف میانی در کلمات، رسم تاء تأنیث با تاء کشیده یا به شکل مدوّر، جایگزینی الف ممدود با الف مقصور، مشابه این نقوش است و قاعده مُطّرِدی در شیوه اعجام و املای کلماتی خاص، چه در کتابت مصاحف و چه غیرِ آن وجود نداشته است. بنابراین مشاهده چنین عملکردی از سوی کاتبان، گفته فرّاء را مبنی بر عدم التزام نخستین کاتبان عرب به یک شیوه واحد در کتابت تأیید می‌کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ماهیت نفس در کلام اسلامی

تجرد نفس، از مسایلی است که در  فلسفه اسلامی ‌بیشتر از کلام مورد توجه بوده است. برخلاف فیلسوفان اسلامی‌ که در این امر اتفاق نظر دارند، در میان متکلمان برخی چون غزالی و راغب، قائل به تجرد نفس‌اند و گروهی آن را انکار  می‌کنند. در این مقاله مسأله ماهیت نفس را در آثار مهم کلامی‌مورد مطالعه قرار می‌دهیم.

full text

ماهیت فلسفه سیاسی در ایران دوره اسلامی

فلسفه سیاسی در ایران دوره اسلامی به دو دوره؛میانه و معاصر تقسیم می‌شود. در دوره میانه که به انقلاب مشروطه ختم می شود فلسفه سیاسی به یگانگی با دین تمایل دارد و قواعد تولید تفکر و فلسفه سیاسی، مبتنی بر سلطه متون دینی بوده و اهمیت عقل در توضیح بی تذکر آرای گذشتگان خلاصه می شود و به نوعی فلسفه سیاسی به ارشاد نامه نویسی، سیاست نامه نویسی و شریعت نامه نویسی تبدیل می شود. در عین حال، فلسفه سیاسی تفسیر...

full text

تأملی‌‌‌‌‌‌‌بر ماهیت دانش سیاسی اسلامی

"دانش سیاسی اسلامی" عنوان عامی برای انواع معرفت سیاسی است که در تمدن اسلامی تولید شده و در آثار مختلف انعکاس یافته است. امروزه فهم و بازتولید این میراث ارزشمند از طریق تحلیل اجزای آن برای اندیشمندان جامعه‌‌ی اسلامی ضروری است. این مقاله با روش تبیینی و با تکیه‌‌‌‌‌‌‌بر منابع معتبر، اجزای دانش سیاسی اسلامی را تحلیل می‌‌‌‌‌کند و می‌‌‌‌‌کوشد تا هدف، موضوع و روش دانش سیاسی اسلامی را به‌‌‌‌‌‌‌مثابه ا...

full text

چیستی و ماهیت فلسفه اسلامی

مقاله پیش رو پس از ذکر مقدمه و ضرورت بحث به این سه سوال محوری موضوع پاسخ داده است : 1. آیا اساساً علوم و فلسفه میتوانند وصف اسلامی و غیر اسلامی به خود بگیرند؟ 2. آیا ماهیت فلسفه رایج عربی است ؟ 3. آیا ماهیت فلسفه رایج اسلامی است ؟ با نقد و بررسی سخنان منتقدین ، اسلامی بودن فلسفه به اثبات رسید . و به پرسش دوم پس از نقل و بررسی نظریات نژادگرایانه مستشرقان و نژادگرایانه عربی پاسخ منفی ونیز نقد ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 22  issue 84

pages  28- 49

publication date 2017-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023